انواع شبکه‌های کامپیوتری

انواع شبکه های کامپیوتری بر اساس محدوده جغرافیایی

به طور کلی، شبکه ها بر اساس محدوده جغرافیایی خود متمایز می شوند. یک شبکه می تواند به حدی کوچک باشد که به اندازه فاصله بین تلفن همراه و هدفون بلوتوث شما باشد و یا به حدی بزرگ که به اندازه اینترنت کل جغرافیای جهان را پوشش دهد.

انواع شبکه های کامپیوتری – شبکه شخصی

این شبکه هم جزئی از شبکه های کامپیوتری می باشد که برای برقراری ارتباط میان دستگاه های گوناگون  کامپیوتری که محدود به یک شخص می شود. این دستگاه ها احتمال دارد متعلق به فرد مورد نظر باشد یا نباشد. دسترسی به PAN به شکل معمول محدود به چند متر می شود.این شبکه تا فاصله ۱۰ متری می تواند ارتباط برقرار کند و ممکن است شامل صفحه کلید و ماوس بی سیم، هدفون دارای بلوتوث ، پرینتر بی سیم و تلویزیون کنترل از راه دور باشد.

انواع شبکه های کامپیوتری – شبکه محلی LAN

یک شبکه کامپیوتری در داخل یک ساختمان و تحت یک سیستم مدیریتی واحد به طور کلی به عنوان شبکه محلی (LAN) نامیده می شود. معمولا، شبکه LAN  یک سازمان، ادارات، مدارس، موسسات یا دانشگاه ها را پوشش می دهد.از خصوصیات این نوع شبکه ها می توان از سرعت و کارایی بالا و فواصل پایین. در این شبکه ها تعداد کاربرها محدود بوده و شبکه به یک سازمان و یک یا چند ساختمان کنار هم، محدود می شود. برخی از توپولوژی های مرتبط به شبکه های محلی می توان به این موارد اشاره کرد: توپولوژی حلقوی (Ring)، توپولوژی خطی (BUS)، توپولوژی ستاره ای (Star)

شبکه های محلی از تجهیزات ارزان شبکه و مسیریابی تشکیل شده است که ممکن است شامل سرورهای محلی ذخیره سازی فایل و دیگر برنامه های کاربردی باشد که به صورت محلی به اشتراک گذاشته می شوند. این شبکه بیشتر در محدوده آدرسهای IP خصوصی عمل می کند و مسیریابی سنگین را شامل نیست. شبکه  LAN تحت دامنه محلی خود کار میکند و بصورت مرکزی کنترل می شود.
شبکه محلی معمولا از تکنولوژی Ethernet یا حلقوی () استفاده می کند. Ethernet به طور گسترده در تکنولوژی های شبکه محلی وجود دارد و از توپولوژی ستاره ای استفاده می کند، در حالی که تکنولوژی حلقوی به ندرت بکار می رود. شبکه محلی می تواند به شکل سیمی، بی سیم، و یا در هر دو شکل باشد.

انواع شبکه های کامپیوتری – شبکه شهری MAN

شبکه شهری (MAN)  اشاره به شبکه‌هایی دارد که مانند شبکه تلویزیون کابلی در وسعت یک شهر گسترش یافته اند. این نوع شبکه رایانه‌ای میتواند به صورت اترنت، توکن-رینگ، ATM، یا «رابط داده توزیع یافته فیبر» (Fiber Distributed Data Interface) به اختصار FDDI باشد.

اترنت شهری سرویسی است که از سوی ISP ها ارائه می‌شود. این سرویس به کاربرانش امکان می‌دهد که شبکه‌های محلی خود را گسترش دهند. برای نمونه MAN می‌تواند کمک کند که یک سازمان همه دفاتر خود را در سراسر یک شهر به هم متصل کند.

زیرساخت اصلی (Backbone) در MAN کابلهای فیبر نوری با ظرفیت و سرعت بالا هستند. MAN بین شبکه‌های محلی مختلف قرار گرفته و یک شبکه گسترده (WAN) را تشکیل می‌دهد. MAN آپلینک‌هایی برای LAN-ها و WAN-ها یا اینترنت ارائه می‌کند.

انواع شبکه های کامپیوتری – شبکه گسترده جهانی (WAN)

همانطور که از نام آن برداشت می شود، شبکه گسترده (WAN) یک منطقه گسترده است که ممکن است استان ها و حتی کل کشور را پوشش دهد. به طور کلی، شبکه های مخابراتی از نوع شبکه گسترده هستند.  از آنجا که ستون فقرات این شبکه ها سرعت بسیار بالایی دارد، از تجهیزات شبکه بسیار گران قیمت استفاده می کند.

شبکه‌های کامپیوتری WAN در لایه فیزیکی و لایهdata link مدل مرجع OSIکار می کنند. با استفاده از این نوع شبکه‌های کامپیوتری، میتوان شبکه‌های محلی موجود در مکان‌های متعدد و مسافت‌های طولانی را به یکدیگر متصل کرد.

شبکه‌های WAN امکانات و پتانسیل‌های لازم به منظور مبادله بسته‌های اطلاعاتی و فریم‌ها بین روترها ، سوئیچ‌ها و شبکه‌های محلی را ارائه می‌نمایند.

این شبکه ها ممکن است از فن آوری های پیشرفته مانند حالت انتقال ناهمگام  (ATM)، قاب رله (Frame Relay)، و شبکه نوری همگام (SONET) استفاده کند. همچنین ممکن است توسط مدیریت های متعددی اداره شود.

انواع شبکه های کامپیوتری – internet

شبکه ای از شبکه ها، معمولا به عنوان اینترنت نامیده می شود که بزرگترین شبکه موجود در روی زمین می باشد. اینترنت تمامی WAN ها را بهم متصل می کند و می تواند به شبکه های محلی و شبکه های خانگی هم ارتباط داشته باشد. اینترنت از بسته پروتکل TCP / IP  استفاده می کند و IP  را به عنوان پروتکل آدرس دهی بکار می برد. امروزه، اینترنت به شکل گسترده ای از IPv4 استفاده می کند اما از آنجا که کمبود فضای آدرس ایجاد شده در نتیجه در حال مهاجرت از IPv4 به IPv6 می باشد.

اینترنت از زیرساخت با سرعت بسیار بالای فیبر نوری بهره می برد. برای ارتباط بین قاره های مختلف، فیبرها در زیر دریا کشیده می شوند که به عنوان کابل ارتباطی زیردریایی شناخته شده هستند.

انواع شبکه‌های کامپیوتری از لحاظ هدف 

 برخی از شبکه‌های مختلف بر اساس هدف اصلی خود عبارتند از:

1.  شبکه ذخیره سازی (SAN )
2. شبکه خصوصی سازمانی یا( EPN )
3.  شبکه اختصاصی مجازی ( VPN )

• شبکه محلی ذخیره سازی  storage area network    

یک شبکه انتقال داده با سرعت بالا است که دسترسی به ذخیره سازی سطح بلوک تلفیقی را فراهم می کند.

 SAN یک شبکه از دستگاه های ذخیره سازی را برای سرورهای چندگانه قابل دسترسی می سازد. دستگاه های SAN به عنوان درایوهای متصل به سرور ها ظاهر می شوند، از بین بردن تنگناهای شبکه های سنتی. SAN بعضی اوقات نیز به عنوان حافظه SAN شبکه SAN، و غیره اشاره شده است.

•  شبکه‌ مجازی  VPN

این نوع از انواع شبکه‌های رایانه‌ای قادر به برقراری اتصالات خصوصی تونل بین سایت های کامپیوتری مختلف شرکت‌ها در بستر اینترنت است. تونل‌های فوق درست مشابه خطوط استیجاری است با این تفاوت که هزینه تونل‌های خصوصی VPN به مراتب کمتر از خطوط استیجاری است.

امروزه سازمان های مختلف با استفاده از دیواره های آتش از دسترسی غیر مجاز افراد خارج از شبکه به منابع کامپیوتری سازمان خود جلوگیری می‌کنند. البته دیواره‌های آتشین قادر به تشخیص و جداسازی افراد خارجی مجاز و همچنین کارمندان و همکاران تجاری شرکت‌ها از افراد خارجی غیر مجاز نیستند.

• شبکه خصوصی سازمانی EPN

شبکه ای است که توسط یک شرکت یا سازمان ایجاد می‌شود تا مکانهای مختلف آن شرکت و یا سازمان برای به اشتراک گذاشتن منابع کامپیوتری بتوانند با هم ارتباط برقرار کنند.

انواع شبکه‌های ‌کامپیوتری از لحاظ توپولوژی

 الگوی هندسی استفاده شده جهت اتصال کامپیوترها، توپولوژی نامیده می شود. توپولوژی انتخاب شده برای پیاده سازی شبکه ها، عاملی مهم در جهت کشف و برطرف نمودن خطاء در شبکه خواهد بود. در این‌جا ما به معرفی برخی از توپولوژی‌های رایج می‌پردازیم. 

• شبکه خطی( Bus )

در این نوع از انواع شبکه‌های رایانه‌ای، اتصال فیزیکی شبکه از کابل‌های  Coaxial استفاده می‌شود. کابل‌های coaxial  که در شبکه باس بکار می‌رود دو نوع کلی دارد : Thin و Thick که نوع دوم دیگر استفاده نمی‌شود.

• شبکه ستاره‌ای( Star )

در این نوع توپولوژی همانگونه که از نام آن مشخص است ، از مدلی شبیه “ستاره” استفاده می گردد. در این مدل تمام کامپیوترهای موجود در شبکه به نام هاب  متصل خواهند شد.

• شبکه حلقه‌ای (Ring)

در مدل توپولوژی حلقه ای تمام کامپیوترها روی یک دایره و به شکل یک حلقه به یکدیگر متصل می شوند و هر کامپیوتر به دو دستگاه مجاور متصل می شود  و داده ها تنها از یک جهت به گره بعدی انتقال داده می شوند. از مزایای این مدل کم هزینه بودن آن است و طول کابل به کار رفته در آن کمتر از مدل خطی می باشد. اما اشکال در یک گره باعث می شود که این اشکال به بقیه گره ها نیز منتقل شود، از این جهت ایجاد اشکال در یک گره از مدل توپولوژی حلقه ای می تواند کل شبکه را تحت تاثیر قرار دهد و همچنین عیب یابی نیز در این مدل ساده نیست.

• شبکه سرند (Mesh )

در توپولوژی مش تمام کامپیوترها به‌وسیله کابل به همدیگر متصل می‌شوند و مصرف کابل در این روش به خاطر نحوه ارتباط بسیار زیاد می‌باشد. در این نوع از انواع شبکه‌های رایانه‌ای هر سیستم به صورت جداگانه با تمام سیستم‌ها در ارتباط است.